Geçtiğimiz yazımızda geçici iş ilişkisinin esaslarını açıklamıştık. Bu yazımızda da hangi işverenlerin geçici olarak işçi devralamayacağına değinecek, geçici iş ilişkisine hangi durumlarda başvurulduğunu ve bu iş ilişkisinin SGK’ya bildirimini ele alacağız.
Devralınan İşçi Grev ve Lokavtta Çalıştırılamaz
İş mevzuatımızda göre işçiyi geçici olarak devralan işveren grev ve lokavt aşamasına gelen bir toplu iş uyuşmazlığının tarafı ise, işçiyi grev ve lokavtın uygulanması sırasında çalıştıramaz. Düzenleme ile işçi devri suretiyle grev ve lokavt kırıcılığı yapılmasının önüne geçilmek istenilmiştir. Asıl işveren, işçisini grev ve lokavt süresince kendi işyerinde çalıştırmak zorundadır.
Buradaki tek istisna, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanununda ifade edilen grev ve lokavta katılamayacak işçilerdir. 2822 sayılı Kanun, niteliği bakımından sürekli olmasında teknik zorunluluk bulunan işlerde faaliyetinin devamlılığı, işyerinin güvenliği, makine ve teçhizatın, hammadde, yarı mamul ve mamul maddelerin bozulmamasının yahut da hayvan ve bitkilerin korunmasını sağlayacak sayıda işçinin kanuni greve ve lokavt sırasında da çalışmasını, işverenin de bunları çalıştırmasını zorunlu kılmıştır.
Toplu İşçi Çıkartılan İşlerde Çalıştırılamaz
Toplu işçi çıkarmaya gidilen işyerlerinde çıkarma tarihinden itibaren altı ay içinde toplu işçi çıkarmanın konusu olan işlerde de geçici iş ilişkisi gerçekleştirilemez.
20 ile 100 işçi çalıştıran işyerlerinde en az 10 işçi, 101 ila 300 işçi çalıştıran işyerlerinde en az % 10 oranında işçi, 301 ve üstü işçi çalıştıran işyerlerinde ise en az 30 işçi çıkartılması toplu işten çıkartma niteliğindedir.
İşçi Başına 110 Lira Cezası Var
Geçici iş ilişkisi iş mevzuatımızda ayrıntılandırılmış ve sınırlar çizilmiş bir iş ilişkisidir. Bu ilişkinin mevzuattaki esasları aykırı olarak kurulması halinde Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince aykırılığa neden olan işveren ve işveren vekillerine İş Kanunumuzun 99 uncu maddesince ceza verilmektedir.
2012 yılı için bu idari para cezası tutarı her bir işçi için 110 TL olarak uygulanmaktadır.
İstihdam Büroları Geçici İş İlişkisi Pazarlayamaz
Geçici iş ilişkisi iş mevzuatımızda oluşturulmuş istisnai bir ilişkidir. Geçici iş ilişkisinin bölgesel veya sektörel kriz gibi nedenlerle kapasite fazlasının değerlendirilmesi yada grup şirketleri arasında personelin yetiştirilmesi gibi özel durumlarda uygulanması esastır.
İş hukukumuzda iş ilişkilerinin temeli belirsiz süreli iş akdi yada hizmet sözleşmesidir. İşverenin sürekli suretle geçici iş ilişkisi ile personel bulmayı tercih etmesi hukuk düzenimizde tasvip görmemiştir.
Bu nedenle özel istihdam bürolarının geçici iş ilişkisi pazarlaması yasaktır. Oysa pratikte bu uygulama sıkça görülmektedir. “Günlük işçi temin edilir” şeklinde kartvizit bastıran işletmelerin olduğu bilinen bir husustur. Bu firmalar çalışanları kendi dosyalarından sigortalı göstermekte sonrasında ise sürekli başka işverenlere kiralamaktadır. Bu suretle işçi alacakları yanında sigorta ve prim yükümlülüklerinden hülle yoluyla kaçınılmaya çalışılmaktadır.
Oysa iş hukukumuza göre bir firmanın işçileri kendi işe alıp sigortasını kendi üzerinden yaparken başka işyerlerine pazarlamak suretiyle para kazanması yasak bir fiildir.
Asıl İşveren Devralan İşverenle Birlikte Sorumludur
Mevzuatımıza göre devreden ve devralan işverenler işçinin kendisinde çalıştığı sürede ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden devreden işveren ile birlikte sorumludur. Geçici iş ilişkisinde iş akdi sona ermemiştir. Dolayısıyla işçi geçici iş ilişkisi ile başka bir işverene bağlı olarak çalıştırılsa bile kıdem ve ihbar tazminatı hakkı işlemeye devam edecektir.
İşçiyi Devralan İşveren SGK’ya Dosya Açtırır Mı?
Geçici iş ilişkisi ile işçi devralan işveren SGK’da yeni bir işyeri dosyası açtırmaz. SGK’dan alınacak üç haneli bir numaralı ile aynen taşeron dosyalarında olduğu gibi asıl işverenin dosyasından bildirim yapar. Bu bildirim için ayrıca işyeri bildirgesi verilmesi şartı yoktur. İki işyeri arasındaki işçi devrine dair sözleşmenin SGK’nın ilgili merkez müdürlüğüne veya il müdürlüğüne ibraz edilmesi yeterlidir.
Üç haneli numara ile bildirim yapan işverenin prim ve prime dair her türlü borçlarından işçiyi devreden işveren de SGK’ya karşı sorumludur. SGK her iki işverene de müştereken ve müteselsilin takip yapabilecektir.
Bünyamin ESEN
Sosyal Güvenlik Denetmeni
http://www.bunyaminesen.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder