Yeni asgari ücret neleri etkileyecek?

Yeni asgari ücret neleri etkileyecek?

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2017 yılının tamamı için geçerli olacak asgari ücret tutarını belirledi ve yeni rakamlar 30 Aralık 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre 2017 yılında günlük brüt asgari ücret 59,25 TL, aylık brüt ücret ise 1.777,5 TL oldu. Günlük net ücret 42,36 TL olurken, aylık net ücret 1.270,75 TL oldu. Buna asgari geçim indirimini (133,31) eklediğimizde aylık net tutar 1.404,06 TL olmaktadır. Peki asgari ücretteki bu artış çalışma ve sosyal güvenlik hayatımızda neleri değiştirecek? Artıştan hangi kalemler nasıl etkilenecek? Aşağıda bu sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Sosyal güvenlikte neler değişecek?
Yeni asgari ücretle birlikte sosyal güvenlik uygulamalarında pek çok parametre değişmiş olacak. Buna göre;

• İşveren cezaları: SGK tarafından işverenlere uygulanan idari para cezalarında brüt asgari ücret esas alındığından, işverenlerin ödeyeceği cezalarda birim tutar 1.777,5 lira olacak. Örneğin SGK denetim elemanlarına kayıt ve belgesini ibraz etmeyen şirket hakkında 12 asgari ücret tutarında yani 21.330 lira idari para cezası uygulanacak. 
• Prim taban ve tavanı: Sigortalılar için SGK ’ya ödenen prim matrahı asgari ücret (taban) ile bunun 7,5 katı (tavan) arasında belirlenmektedir. Buna göre 1.1.2017 itibariyle taban 1.777,5 lira, tavan ise 13.331,25 lira olacak. Buna bağlı olarak Bağ-Kur ve isteğe bağlı sigorta primlerinde de artış olacak. 1.1.2017 itibariyle en düşük isteğe bağlı sigorta primi 568,8 lira olacak.
• GSS primleri artacak: Bilindiği üzere genel sağlık sigortası (GSS) primleri de asgari ücret bazlı olarak belirleniyor. Kişiler gelir durumlarına göre GSS primi ödüyorlar. Gelir seviyesine göre 2017 başı itibariyle ödenecek prim tutarları sırasıyla 71,1 lira, 213,3 lira ve 426,6 lira olacak.
• Hizmet borçlanmaları artıyor: Askerlik, doğum ve yurtdışı hizmet borçlanması gibi borçlanmalarda ödenecek rakam brüt asgari ücrete göre (günlük asgari ücretin %32’si) belirleniyor. Örneğin 550 gün askerlik borçlanması yapacak kişi 31.12.2016 tarihine kadar 9.662,4 TL öderken, 1 Ocak 2017 itibariyle aynı rakam 10.428 TL’ye çıkacak. 
• Ödenekler artacak: İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve doğum gibi durumlarda sigortalılara SGK tarafından iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Bu ödenekler de yine brüt asgari ücrete bağlı olarak değiştiğinden, yeni yıl itibariyle bunlarda da artış gerçekleşecek.

İşsizlik sigortasında neler değişecek?
İşsizlik sigortasından verilen işsizlik ödeneği de asgari ücret baz alınarak hesaplanıyor. İşsizlik ödeneği, işsiz kalan kişinin son dört aydaki brüt ücret ortalamasının %40’ıdır. Fakat ödeneğin üst sınırı, brüt asgari ücretin %80’ini aşamaz. 2017/Ocak itibariyle brüt asgari ücretin 1.777,5 lira olduğunu dikkate aldığımızda, işsizlik maaşı en az 711 lira, en fazla da 1.422 lira oluyor.  

İstisnalar değişiyor
İşverenin çalışanlara yaptığı bazı ödemeler, sigorta priminden istisna tutuluyor. Söz konusu istisna tutarları belirlenirken de yine brüt asgari ücret tutarı esas alınıyor. Buna göre 2017 yılında;

• Yemek parası günlük asgari ücretin %6’sı oranında, yani 3,56 TL,
• Çocuk yardımı/zammı aylık asgari ücretin %2’si tutarında, yani 35,55 TL,
• Aile zammı/yardımı aylık asgari ücretin %10’u tutarında, 177,75 TL
• Özel sağlık sigortası/bireysel emeklilik sistemine işveren tarafından yapılan ve aylık asgari ücretin %30’u tutarındaki ödemeler, yani 533,25 TL,

prim dışı tutuluyor. 

İşçi alacaklarında neler değişecek?
İşçi ve işvereni en fazla karşı karşıya getiren konularında başında işçi alacakları gelir. Özellikle işten çıkarma durumunda, bu alacakların tutarı daha da önem kazanır. Belli başlı işçi alacakları şunlardır;

• Ücret
• Kıdem tazminatı
• İhbar tazminatı
• Fazla çalışma ücreti
• Kullanılmayan yıllık izin ücreti

Bu alacakların tutarı da brüt ücret baz alınarak hesaplanmaktadır. Türkiye’de ücretli çalışanların yarıya yakınının asgari ücretle çalıştırıldığını dikkate aldığımızda, 1.1.2017 itibariyle işçi alacak tutarları da yeni asgari ücrete göre belirlenecektir. Diğer taraftan kıdem tazminatı tavanı, asgari ücrete göre değil memur maaş katsayısına bağlı olarak değiştiğinden, asgari ücretteki değişiklik kıdem tazminatı tavanını etkilemeyecektir. 

SADETTİN ORHAN sadettinorhan.net