Otomatik Bireysel Emeklilik sistemine katılım neleri değiştirecek!!

     Bilindiği üzere 10.08.2016 tarihli Resmi Gazetede Bireysel Emeklilik sistemine otomatik katılım ile ilgili milat 01.01.2017 tarihi olarak belirlendi. Şu anda işverenlerin, işveren vekillerinin yılbaşında uygulanacak Otomatik bireysel emeklilik sistemine katılımla ilgili kafalarına takılan birçok soru olduğunu görmekteyim. Bu yazımda hem işçilerin hem de uygulamada sorumlu işverenlerin kafalarındaki sorulara cevap bulmaya çalışacağım.

    Otomatik bireysel emeklilik sisteminin Resmi Gazetede yayınlanmasıyla birlikte Emeklilik şirketleri de çalışmalarına hız verdi. Kimi Emeklilik şirketleri işverenlere yeni sistemle ilgili sunumlar, kimisi de işverenlere ziyaretler gerçekleştirerek sistem hakkında bilgi vermekteler. Hatta bazı işverenler kullanmış oldukları paket programlarını şimdiden bireysel emeklilik için uygun hale getirdiklerini duymaktayım.

    Bu kapsamda NN Hayat Emeklilik Otomatik bireysel emeklilik sistemiyle ilgili gerekli alt yapıyı çoktan tamamlamış gözükmektedir. Şimdiden hem acentelerini hem de işverenleri bilgilendirici sunum ve bilgilendirme eğitimlerine hız vermiş bulunmaktalar. Katılmış olduğum bir eğitimde sistemle ilgili almış olduğum notlarımı siz değerli okuyucularıma aktarmak istedim.

·         Çalışanlar BES’e otomatik olarak katılacak

·         01.01.2017 itibariyle yürürlüğe girecek

·         4-a ve 4-c adıyla geçen tüm kamu ve özel sektörde çalışanları ve 100 üzeri çalışanları olan kurum-kuruluş-işverenler bu sisteme dahil olacak

·         45 yaş altı çalışanlar sisteme dahil olacak

·         Emeklilik şirketini işveren belirleyecek

     Başlıklardaki belirttiğim durumları açıklayayım.

·         BES sistemine katılımda şu anki bilgilere göre işletmesinde 100 ve üzeri işçisi olan firmalar-kurumların katılımı zorunlu olacak. Yani 100 işçiden az işçisi olan firmaların işçilerinin katılımı zorunlu olmayacak.

·         İşletmede 45 yaş üstü çalışan sisteme giremeyecek olsa bile toplam personel sayısının belirlenmesinde dikkate alınacak.

·         4-a lı dediğimiz sigortalı çalışanlar ve 4-c li dediğimiz kamu kurumlarında çalışanlar da sisteme katılmak zorunda olacak. 4-b bağkurlu dediğimiz kesimin ise bu sisteme katılımla ilgili herhangi bir zorunluluğu şu an için gözükmemektedir.

·         Sisteme dahil olunacak emeklilik şirketinin seçimi ise şuan işverenlere bırakılmış durumdadır. Yani işveren hangi şirketle bu sisteme dahil olup devam edeceğini kendisi belirlemiş olacaktır.

·         Bu sistemde en çok merak edilen durum ise işçinin işten çıkması halinde sürecin nasıl olacağıdır. Sisteme dahil olmuş olan bir işçi firmasından ayrılması gibi bir durumda yeni başlayacağı işyerinde 100 ve üzeri çalışan varsa burada da otomatik olarak işveren bu kişiyi sisteme dahil edecek. Lakin işçi çalıştığı firmada sisteme dahilken yeni girdiği firmada 100 kişi altında çalışan varsa, ya da işten çıktıktan sonra herhangi bir işte çalışmaması gibi bir durumda uygulama daha farklı olacaktır. Yeni girdiği firmada otomatik katım şartları oluşmadığı taktirde işçi sisteme dahil olmayacak. İşçinin çalışmaması gibi bir durumda da sisteme dahil olmayacak. Bu durumda olanlar içinde işçi isterse bireysel olarak kredi kartı ile bireysel emekliliğini devam ettirme imkanı olacaktır.

·         Gelelim ödenecek prim rakamlarına!! İşçinin sisteme ödeyeceği BES tutarı işçinin SGK prime esas kazancının en az %3’ü kadar olacağıdır. Sisteme otomatik katılımı olan işçiler için gerçekleşecek işlemleri şirketlerin İnsan kaynakları, bordro, muhasebe departmanları gerçekleştirecek. Bu aşamada onlara da iş yükü çıkacağını belirtmek yerinde olacaktır. Zira sisteme dahil olan-olacak işçilerin bordrolarında belirtilen SGK primine esas kazanç üzerinden BES ödemeleri gerçekleşecek. Burada ince bir noktaya da değinmek isterim ki bu da işçinin SGK primine esas kazancının (prim, ikramiye, fazla mesai vs.) gibi ek ödemelerin işçinin sgk kazancını etkilediğini de dikkate alırsak bu ek ödemelerin sonrasındaki SGK kazancı üzerinden %3 lük primin belirleneceğidir. Şu anki asgari ücret üzerinden düşünürsek 1.647*3%: En az 49,41 tl, en fazla ise 10.705,50*3%: En fazla ise 321,16 tl olacaktır. 01.01.2017 tarihinde asgari ücret değişeceği için bu rakamlarında yeni asgari ücret üzerinden minimum ve maksimum olarak tekrar değişeceğini belirtmek isterim.

·         Sisteme dahil olan işçi 2 ay içinde isterse sistemden kendi isteğiyle(cayma) ayrılabilecek. Sistemden kendi isteğiyle ayrılması halinde tekrardan Otomatik katılıma başvurusu mümkün olamayacak.

·         Sistemde en az 10 yıl kalınacak ve 56 yaşında emeklilik imkanı olacak.

·         Ödenecek katılım payı üzerinden %25 Devlet katkısı(DK) olacak.

·         2 aylık cayma süresi sonunda sistemde devam edecek kişilere bir kereliğine 1.000 tl ilave devlet katkısı olacak. 2 aylık cayma süresinde sistemde çıkanlar bu ilave katkıyı alamayacak.

·         10 yıllık Gelir sigortası sözleşmesi kapsamında bir kereliğine birikimin %5’i kadar ekstra Devlet Katkısı söz konusu olacak. Yani emeklilik için gerekli şartları tamamlamış işçi sistemdeki toplam birikmiş rakamını toplu olarak alması gibi bir durumda %5 lik ekstra katkıyı alamayacak, lakin sistemdeki birikmiş toplam parayı maaş olarak almak istemesi halinde ekstra %5 Devlet Katkısını ayrıca alabilecek.

·         İşçiden kesilen katkı payını işveren işçilerin maaşlarını ödediği günün ertesinde emeklilik şirketine ödemekle yükümlüdür. Bu süreci de işveren, işçilerin t.c. kimlik, ad soyadı, telefon, adres, kesinti tutarlarını gösteren bir liste ile anlaşmalı olduğu emeklilik şirketine yatırarak tamamlamış olacaktır.

·         İşveren yükümlülüklere uymaması halinde, her bir ihlal için 100 tl idari para cezası uygulanacak.

·         100 üzeri çalışan işçilerin belirlenmesinde firmanın SGK sicil numarası dikkate alınacaktır. Şu andaki belirsizliklerden biri de aynı işverenin birden fazla SGK işyeri sicil numarası olması halinde bu sicil numaralarında çalışan işçilerin toplam sayısı mı dikkate alınacak, yoksa her bir SGK işyeri sicil numarasındaki işçilerin sayıları ayrı ayrı mı 100 kişi hesabında dikkate alınacağıdır.

     Sonuç olarak Otomatik bireysel emeklilik sistemine katılımla ilgili firmaların kullandıkları paket programında şimdiden yazılımlarını revize ettirmelerini öneririm. Zira paket programlarda SGK prime esas kazancının %3 ünü otomatik olarak hesaplayıp kesinti alanında otomatik bireysel emeklilik katılım kesinti rakamını buraya yazması uygulayıcıların işini kolaylaştıracaktır.

Kaynak : Taner ÖZDEMİR