Ana ve babaya aylık bağlama esasları değişti

Ana ve babaya aylık bağlama esasları değişti 

OLAY, çocuğundan bağlanacak aylığa ihtiyacı olan, yüzbinlerce ana ve babayı yakından ilgilendiriyor.

Bunların çoğu, kendilerine aylık bağlanacağının farkında bile değiller.
Allah hiç bir anne babaya “evlat acısı” göstermesin. Çok zor bir olay..

Aylık bağlamadaki değişiklik

Çocuğun ölümü olayının bir de “ana ve babaya aylık bağlanma” boyutu var.
Bu konuda bazı değişiklikler yapıldı.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2013/26 sayılı genelge ile “4/1-(a) ve 4/1-(b) Sigortalılarına İlişkin Tahsis Uygulamaları” başlığı altında, yeni uygulamayı açıkladı.

Aylık bağlanma koşulları

Ana ve babaya, çocuğundan dolayı “ölüm aylığı” bağlanabilmesi için aşağıdaki koşullar aranacak;
1. Ana ve babanın, her türlü kazanç (ticari, zirai, ücret vb.) ve irattan (kira, faiz vb.) elde etmiş olduğu gelirlerinin, “asgari ücretin net tutarından (730.28 TL’den)” az olması,
2. Diğer çocuklarından hak kazandıkları gelir ve aylıklar hariç olmak üzere, “Ana ve babaya gelir ve/veya aylık bağlanmamış” olması,
3. Hak sahibi olan eş ve çocuklardan artan hissenin olup olmadığına (65 yaşından büyük ana ve babalar için artan hisse koşulu aranmaz).

Yapılacak işlemler

1. Öncelikle, 65 yaşından küçük ana ve baba için artan hissenin bulunup bulunmadığına (yani ölen kişinin varsa eş ve çocuklarına bağlanan aylıklar yönüyle bunların hisse toplamına) bakılacak. Artan hisse bulunmaması durumunda, ana-babanın aylık bağlama talebi reddolunacak.
2. 65 yaşından büyük ana ve babalar için artan hisse olup olmadığına bakılmadan aylık bağlanacak.
3. Ana ve babanın, diğer çocuklarından aldıkları gelir/aylıklar hariç olmak üzere, gelir/aylık alıp almadıkları tek tek araştırılacak. Araştırma sonucu, tutarına bakılmaksızın gelir/aylık aldığı anlaşılan ana veya babanın talebi reddedilecek.

Bazı değişiklikler

Önceki uygulamada, ana ve babanın, her türlü kazanç ve irattan elde ettiği gelirin, “asgari ücretin
net tutarından az olup olmadığının” tespiti için;
a) Öncelikle “muhtaçlık belgesinin” sağlanması yoluna gidiliyordu.
b) Muhtaçlık belgesinin sağlanamaması durumunda, gelir tespit işlemi sosyal güvenlik denetmenlerince yapılıyordu.
2013/26 sayılı genelge ile; 1 Ekim 2008’den sonra ölen sigortalılardan dolayı ölüm aylığı bağlanmasında,
a) Muhtaçlık belgesi alınması ile ilgili uygulamaya son verildi.
b) Sosyal güvenlik denetmenleri aracılığıyla “gelir tespiti” uygulaması devam edecek.
c) Anne ve baba gelirinin tespit yöntemi değişti. Gelir tespiti artık harcamaya göre yapılmayacak.
Yeni sistemde, sosyal güvenlik denetmenleri ana/babanın gelirlerinin tespitinde,  Sosyal Yardım Bilgi Sisteminden (SOYBİS) yararlanacak ya da SOYBİS sisteminin kullanıldığı kurumlardan bilgi isteyecekler.
Denetmenler, gelir testi yaparken; eskiden harcamaları dikkate alıyordu. Yeni uygulamada almayacaklar. Her türlü kazanç ve irat toplamının 16 yaşından büyükler için belirlenen asgari ücretin net tutarından, düşük olup olmadığına bakacaklar.

Aylıkların kesilmesi

Aşağıdaki durumlarda, ana veya babanın aylığı kesilir:
1. Kendi sigortalılığı veya hak sahibi olarak, gelir/aylık almaya başlamaları halinde, gelir/aylık 
başlangıç tarihini izleyen ödeme dönemi itibariyle,
2. Sosyal güvenlik denetmenlerince, asgari ücretin net tutarının üzerinde kazanç veya irat elde ettiğinin tespiti durumunda, denetim raporunda belirtilen tarihi izleyen ödeme dönemi itibariyle,
bağlanan aylık kesilecek.

Kaynak: Hürriyet Gazetesi / Şükrü Kızılot - 14.08.2013